Archwilio’r Rhwystrau rhag cynnal Ymchwil yng Ngogledd Cymru

Hoffem eich gwahodd i gymryd rhan mewn astudiaeth ymchwil ynglŷn â safbwyntiau ymchwilwyr am y rhwystrau rhag cynnal gwaith ymchwil yn rhanbarthau gwledig Gogledd Cymru. Cyn ichi benderfynu cymryd rhan neu beidio, mae’n bwysig eich bod yn deall diben yr ymchwil a’r hyn y bydd yn ei olygu i chi. Cymerwch amser i ddarllen yr wybodaeth isod yn ofalus a thrafodwch hi ag eraill os dymunwch. Holwch ni os oes rhywbeth yn aneglur, neu os hoffech chi fwy o wybodaeth. Rydych chi'n rhydd i ddewis a hoffech chi gymryd rhan.

Rhoddir sylw cynyddol i gynnwys grwpiau heb gynrychiolaeth ddigonol mewn ymchwil sy'n gysylltiedig ag iechyd. Mae'r llenyddiaeth yn awgrymu bod cynrychiolaeth annigonol yn lleihau cyffredinolrwydd unrhyw ganfyddiadau i'r boblogaeth gyfan. Mae yna hefyd nifer o heriau o ran cynnal gwaith ymchwil mewn cymunedau gwledig. Mae rhai ymchwilwyr wedi dadlau y gall y ddemograffeg mewn cymunedau gwledig greu rhwystrau cynhenid sy'n atal cymryd rhan mewn ymchwil. Ymhlith y ffactorau a nodwyd mae: oedran, tlodi, iechyd gwaeth a mwy o chyd-gyflyrau, llai o addysg a gwasgariad daearyddol cymunedau gwledig. Yn yr un modd, mae ymchwilwyr eraill wedi dadlau bod gan gymunedau gwledig lai o wybodaeth am y broses ymchwil. Crybwyllwyd costau cymryd rhan, amser teithio, trefniadau gofal plant a materion trafnidiaeth hefyd, ynghyd â pharodrwydd staff clinigol mewn ardaloedd gwledig i gynnal ymchwil. Mae'n ymddangos bod ymddiriedaeth mewn ymchwilwyr a'r broses ymchwil hefyd yn bwysig. 

Ymddengys bod y ffactorau hyn yn bwysig ar gyfer cynnal ymchwil yn ehangach, a threialon clinigol yn fwy penodol. O ganlyniad, mae'n bwysig deall y rhwystrau rhag cymryd rhan mewn ymchwil, beth gellir ei wneud i oresgyn y rhwystrau lleol hynny a'r offer, yr hyfforddiant a'r adnoddau sydd eu hangen i roi'r camau hyn ar waith. 

Rydym yn bwriadu cynnal astudiaeth yn seiliedig ar holiadur a ddosbarthwyd i ymchwilwyr yng Ngogledd Cymru er mwyn cloriannu eu safbwyntiau am y rhwystrau rhag cynnal ymchwil a threialon clinigol yn y rhanbarth.

Fe'ch dewiswyd gan eich bod yn ymchwilydd yng Ngogledd Cymru a/neu'n cynnal gwaith ymchwil yng Ngogledd Cymru.

Nac oes. Chi sy’n penderfynu a ydych am gymryd rhan yn yr astudiaeth ai peidio. Os penderfynwch gymryd rhan, cewch y daflen wybodaeth hon i’w chadw, a gofynnir ichi lofnodi ffurflen gydsynio. Os penderfynwch gymryd rhan, mae gennych hawl o hyd i dynnu’n ôl ar unrhyw adeg, a hynny heb roi rheswm.

Cysylltir ag ymchwilwyr sy'n cymryd rhan trwy anfon e-bost atynt, a fydd yn cynnwys hyper-ddolen i'r holiadur a chopi o'r Daflen Wybodaeth i Gyfranogwyr.  

Ar ôl agor yr holiadur, bydd yr elfen gyntaf yn darparu gwybodaeth am yr astudiaeth. Copi o'r wybodaeth yn y Daflen Wybodaeth i Gyfranogwyr fydd hyn, fel bod darpar gyfranogwyr yn deall yn llawn ac yn cael eu hatgoffa o natur yr astudiaeth.  

Bydd ail ran yr holiadur yn gofyn i'r ymchwilwyr sy'n cymryd rhan gydsynio i’r prosiect. Bydd hyn yn pwysleisio:  

• Bod cyfranogiad yn wirfoddol ac y rhagdybir y cydsyniad hwnnw drwy lenwi'r holiadur; ac 

• Y cyflwynir y data'n ddienw fel na ellir eu hadnabod. 

O ystyried natur yr astudiaeth hon, bydd cyfranogwyr yn cydsynio trwy dicio blwch a dim ond ar ôl ticio'r blwch hwn y gallant gwblhau’r holiadur. 

Bydd trydedd ran yr holiadur yn casglu data demograffig:

1. Swydd yr ymchwilydd: Athro, Uwch Ddarlithydd, Darlithydd, Swyddog Ymchwil
2. Maes ymchwil: yn ôl dosbarthiad anhwylderau iechyd y Sefydliad Cenedlaethol dros Ymchwil Iechyd 
3. Profiad o gynnal ymchwil mewn cymunedau gwledig: oes/nac oes 
4. Profiad o gynnal unrhyw dreialon clinigol mewn cymunedau gwledig: oes/nac oes

Bydd pedwaredd ran yr holiadur yn cael ei strwythuro yn unol â'r themâu a'r is-themâu a ddarganfuwyd ar ôl chwilio drwy’r llenyddiaeth. Bydd naratif byr yn arwain at bob cwestiwn yn egluro'r hyn a ganfuasom o'r llenyddiaeth, cyn gofyn i'r cyfranogwr gofnodi ei brofiad ei hun o ran ymchwil yn ehangach a threialon clinigol yn fwy penodol.

Bydd yr astudiaeth yn ein helpu i weld beth yw safbwyntiau ymchwilwyr am y rhwystrau y maent wedi'u hwynebu wrth gynnal ymchwil a threialon clinigol yng Ngogledd Cymru, a pha ffactorau y maent wedi'u canfod sydd wedi dylanwadu ar y nifer sy'n cymryd rhan mewn ymchwil ledled Gogledd Cymru.

Heblaw am yr ymrwymiad amser sydd i gymryd rhan yn yr astudiaeth, nid ydym yn rhagweld y bydd unrhyw beryglon.

Cewch dynnu'n ôl o'r astudiaeth ar unrhyw adeg heb i hynny effeithio ar eich hawliau cyfreithiol, ond gellir defnyddio'r data a gasglwyd hyd at yr adeg y byddwch yn tynnu'n ôl.

Ni fydd y tîm ymchwil yn cofnodi unrhyw ddata a allai ddatgelu pwy ydych chi.

Nid ydym yn rhagweld y codir materion sensitif wrth gasglu data, o ystyried natur cwestiynau strwythuredig yr holiadur.

Cyhoeddir y canlyniadau mewn cyfnodolion gwyddonol a’u cyflwyno mewn cynadleddau.

Ni fydd yr adroddiadau a'r cyflwyniadau a ysgrifennwn yn cynnwys manylion personol y bobl sy'n cymryd rhan.

Nid yw'r astudiaeth wedi'i hariannu. Caiff ei threfnu gan Sefydliad Hap-dreialon Iechyd Gogledd Cymru yn yr Uned Treialon Iechyd Clinigol (NWORTH CTU) sydd wedi ei lleoli ym Mhrifysgol Bangor.

Adolygwyd yr astudiaeth gan Bwyllgor Moeseg Academaidd Gwyddorau Gofal Iechyd a Meddygol Prifysgol Bangor.

Yr Athro Paul Brocklehurst, NWORTH, Prifysgol Bangor, Y Wern (Safle’r Normal), Ffordd Caergybi, Bangor, LL57 2PZ. Ffôn: 01248 383216 

Ebost: p.brocklehurst@bangor.ac.uk  

Diolch am eich diddordeb yn yr astudiaeth ac am roi o’ch amser i ddarllen y daflen wybodaeth.